Martien wil meer bewustwording over gezonde voeding

REGIO | ‘Kwart van alle jongvolwassenen heeft overgewicht’, kopte de NOS begin juli. Zo nu en dan halen alarmerende artikelen zoals deze de voorpagina’s van de landelijke en regionale media, om vervolgens weer voor enige tijd in de vergetelheid te raken. Buiten kijf staat dat overgewicht en obesitas een groeiend probleem zijn, landelijk én in de regio. Topkok Martien Bos heeft Stichting Smaakcentrum opgericht om kinderen meer te leren over gezonde voeding en te wapenen met kennis en positieve ervaring op het gebied van gezonde voeding. Met dit op vrijwilligers draaiende initiatief hoopt hij dat scholieren zich meer bewust worden van wat ze in hun mond stoppen. Helaas is dat niet altijd makkelijk.

Door Mans Pere

Momenteel heeft Stichting Smaakcentrum vier locaties van waaruit kinderen leren over gezonde voeding, en wel in Boxmeer, Langenboom, Gennep en Linden. Het was met name de wildgroei van fastfoodketens die Martien in 2014 over de streep trokken: “Dat mensen daarvoor in de rij gaan staan... Er moet meer bewustwording komen over gezonde voeding!”

Kooklessen
Samen met ruim honderd vrijwilligers geeft Martien nu les over voeding. Daarbij is het belangrijk om kinderen te laten nadenken over het eten. Driemaal per schooljaar komen de kinderen langs bij één van de Smaakcentra om wat wijzer te worden over de herkomst van eten, hoe voedselproducenten proberen jou als consument te verleiden en natuurlijk hoe het voedsel bereid moet worden. Bij dat laatste speelt de schijf van vijf een belangrijke rol. Hoewel de meningen over de accuraatheid van die schijf tegenwoordig verschillen, gaat het bij Martien vooral om de houvast die het biedt. “Je kunt er concrete voorbeelden mee geven. Neem de hoeveelheid suiker in de drankjes. Met de schijf van vijf kun je makkelijk aan kinderen uitleggen waarom een glaasje cola ongezond is.”

Tijdens de lessen in het Smaakcentrum wordt er ook gekookt. Juist door de onderwerpen in de praktijk te brengen dringt de informatie beter door. “Je laat kinderen een zak boontjes uit Kenia zien en legt uit dat diezelfde boontjes ook hier om ons heen groeien.” Volgens de Lindense chef krabt ieder kind die dat hoort zich dan achter de oren. “En dat is dus wat we willen bereiken. Dat kinderen kritischer worden. Want het is toch van de zotte?”

Maar de kooklessen bieden de jongeren ook wat extra basisvaardigheden en kennis over smaken. Met een echt koksmes in hand gaan ze aan de slag om bijvoorbeeld couscous te bereiden, mét speculaaskruiden. “Als je die kinderen dan zo’n mes geeft, dan kijken ze je vol ongeloof aan”, zegt Martien. ‘Mag ik dat grote mes gebruiken?!’ “Dat kun jij wel”, reageert de begeleider dan. Dat draagt bij aan de beleving van de ochtend waardoor de jonge koks alles nog beter onthouden. Er wordt een levende herinnering gemaakt. “En die herinnering speelt ook een rol bij de couscous. Ieder kind kent wel speculaaskruiden. Daar zijn natuurlijk leuke herinneringen aan gekoppeld. Wij laten zien dat je die kruiden kunt combineren met hartige en gezonde gerechten. Door die koppeling met Sinterklaas zorgen we er opnieuw voor dat kinderen het blijven onthouden. Essentie is dat we ze verrassend leren koken, bijvoorbeeld door bloemkool te bakken en niet traditioneel te koken.”

Overtuiging
“Kinderen in de groepen 6, 7 en 8 zijn heel vatbaar. Dit nemen ze mee voor het leven.” Martien is overtuigd van de kracht van het Smaakcentrum. Desondanks moet hij jaarlijks weer anderen óók hiervan overtuigen. “Het is iedere keer weer een uitdaging om het financiële plaatje rond te krijgen. Er zit geen verdienmodel in en ouders betalen niets voor deelname van hun kinderen. Wij krijgen gelukkig financiële ondersteuning van de deelnemende scholen, de gemeente en ondernemers. Daarnaast mogen we ‘gratis’ winkelen bij de Jumbo Cuijk, Jumbo Grave, Jumbo Boxmeer en Albert Heijn Gennep. Dat vind ik écht heel bijzonder, dat we dat steeds weer mogen doen. Het zijn 1300 leerlingen per jaar die allemaal drie keer komen, dus 3900 maaltijden waarvoor we inkopen mogen doen!”

Datzelfde gedachtegoed heerst onder de vele vrijwilligers die zich bij Martien hebben aangesloten. Zij zetten zich voor de volle 200 procent in om de kinderen aan de kook te krijgen. Daarvoor krijgen zij enkel blije gezichten terug. “Maar dat is voor hen allemaal zo veel waard,” zegt Martien. “Ze vinden het zó leuk om met die kinderen aan de slag te gaan. Dat is heel mooi om te zien.” De Lindense chef zegt wel dat de hoeveelheid vrijwilligers die zich bij het Smaakcentrum hebben aangesloten altijd mag groeien. “Wij kunnen altijd wat extra mensen gebruiken, dus meld je vooral aan via info@martienbos.nl. Het is écht gruwelijk leuk om te doen!”

Gek
Kijkend op de uitdagingen die de stichting biedt en de tijd die Martien er aan kwijt is, doen hem concluderen dat ie “wel gek moet zijn” om het te blijven doen. “Maar ik heb er ontzettend veel plezier in,” besluit hij. “Daarnaast weet ik zeker dat we iets bijdragen aan de algemene gezondheid. We leggen de kinderen niks op maar helpen hen wel met kritisch kijken naar hun eten. Op hun beurt nemen ze dat weer mee naar huis, zodat ook hun ouders bewuster nadenken over gezonde voeding.”

Zo hopen we dat de consumenten van morgen gezondere keuzes maken.” En dan is een het écht geen doodzonde om zo af en toe toch eens in de file te gaan staan voor een “stukje karton”, zoals Martien fastfood noemt. “Daar is dan echt niks mis mee.”